รู้จัก LNG คืออะไร? พลังงานแห่งอนาคต ตอบโจทย์ภาคการขนส่งไทย

LNG คืออะไร? รู้จักพลังงานแห่งอนาคต ลดมลพิษ ลดต้นทุน ตอบโจทย์ภาคขนส่งไทย

ในยุคที่โลกกำลังเปลี่ยนแปลงไปอย่างรวดเร็ว ไม่ว่าจะเป็นการเปลี่ยนแปลงทางเทคโนโลยี สิ่งแวดล้อม หรือแนวโน้มการใช้พลังงานใหม่ ๆ ภาคการขนส่งโลจิสติกส์ของไทยก็ไม่พ้นที่จะต้องปรับตัวเช่นกัน และหนึ่งในพลังงานทางเลือกที่ได้รับความสนใจและคาดว่าจะเป็น “พลังงานแห่งอนาคต” สำหรับภาคการขนส่งโลจิสติกส์ก็คือ LNG หรือ ก๊าซธรรมชาติเหลว ตัวอย่างที่เห็นได้ชัดคือ “รถบรรทุกที่ใช้ก๊าซ LNG เป็นเชื้อเพลิง” มีปริมาณเพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่อง บทความนี้เราจะพาคุณไปทำความรู้จักกับ LNG ว่าคืออะไร ตั้งแต่พื้นฐาน ข้อดี-ข้อเสีย จนถึงประโยชน์ในการใช้งาน และความสำคัญในการขับเคลื่อนภาคการขนส่งของไทยต่อไปในอนาคต

LNG คือ ก๊าซธรรมชาติเหลว (Liquefied Natural Gas) ก๊าซธรรมชาติที่ถูกเปลี่ยนสถานะจากก๊าซมาเป็นของเหลว ด้วยอุณหภูมิติดลบประมาณ 160-162 °C ทำให้ปริมาณลดลงถึง 600 เท่า เพื่อความสะดวกในการขนส่งและเก็บรักษาได้ง่ายขึ้น

ปัจจุบันเชื้อเพลิง LNG เป็นพลังงานที่ถูกนำมาใช้งานทั่วโลก ทั้งในประเทศที่ผลิตก๊าซธรรมชาติและประเทศที่ต้องนำเข้า อีกทั้งยังมีบทบาทสำคัญในการขับเคลื่อนเศรษฐกิจของหลายประเทศ ส่วนในประเทศไทยก๊าซ LNG เริ่มเป็นที่สนใจและมีการใช้งานมากขึ้น ทั้งเป็นเชื้อเพลิงในการผลิตกระแสไฟฟ้า ใช้ในภาคอุตสาหกรรม และใช้เป็นเชื้อเพลิงสำหรับยานยนต์ (NGV) ซึ่งส่วนใหญ่ไทยมีการนำเข้า LNG จากต่างประเทศ อาทิ เมียนมา กาตาร์ อินโดนีเซีย ออสเตรเลีย เป็นต้น เนื่องจาก LNG ที่ผลิตเองได้จากอ่าวไทยยังไม่เพียงพอ

คุณสมบัติของ LNG

เป็นเชื้อเพลิงที่มีประสิทธิภาพสูง มีการเผาไหม้ที่สมบูรณ์ ไม่เกิดเขม่า
เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม ลดการปล่อยคาร์บอนไดออกไซต์น้อยกว่า
ด้วยคุณสมบัติที่เบากว่าอากาศจึงลอยขึ้นและแพร่กระจายในอากาศเมื่อเกิดการรั่วไหล
ช่วยลดต้นทุนมากกว่าการใช้เชื้อเพลิงปิโตรเลียมอื่น ๆ เช่น น้ำมัน น้ำมันเตา

การผลิตและเก็บรักษา

กระบวนการผลิต LNG ขั้นแรกเริ่มจากการสกัดก๊าซธรรมชาติจากแหล่งก๊าซใต้ดินหรือใต้ทะเล มาแยกสิ่งปลอมปนและองค์ประกอบต่างๆ เช่น คาร์บอนไดออกไซด์ ปรอท และกำมะถันออก โดยเหลือเพียงก๊าซมีเทน โดยกระบวนการนี้ต้องใช้เทคโนโลยีที่ซับซ้อนและการควบคุมอย่างเข้มงวด LNG จึงเป็นเชื้อเพลิงที่ไร้กลิ่น ไร้สี ปราศจากสารกัดกร่อน ไม่เป็นพิษ สะอาด และเป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อมมากที่สุด

จากนั้นก๊าซธรรมชาติที่สกัดและแยกสิ่งปลอมปนออกแล้ว จะถูกทำให้เย็นจนกลายเป็นของเหลว ด้วยการลดอุณหภูมิลงเหลือ -160 องศาเซลเซียส และ เก็บรักษาในถังเก็บที่มีฉนวนความร้อนสูง เพื่อป้องกันไม่ให้ความร้อนจากภายนอกเข้าสู่ถังทำให้ก๊าซกลับไปเป็นสถานะเดิม และเมื่อต้องการนำไปใช้งาน LNG ที่อยู่ในสถานะของเหลวจะถูกแปรสภาพให้กลับเป็นก๊าซ

การขนส่งทางเรือ

สำหรับการขนส่ง LNG ส่วนใหญ่จะเป็นการขนส่งทางเรือ โดยใช้เรือขนส่งพิเศษที่เรียกว่า LNG carriers ซึ่งออกแบบมาเพื่อขนส่งของเหลวที่มีอุณหภูมิต่ำมากและมีถังเก็บที่มีฉนวนกันความร้อนสูงเพื่อรักษาความเย็นของ LNG เมื่อเรือขนส่ง LNG มาถึงท่าเรือที่กำหนด LNG จะถูกถ่ายไปยังถังเก็บที่สถานีรับก๊าซ จากนั้นจะถูกส่งต่อไปยังโรงงานผลิตไฟฟ้า โรงงานอุตสาหกรรม และปั๊มก๊าซ LNG

ประโยชน์ของ LNG พลังงานทางเลือกแห่งอนาคต

LNG มีบทบาทสำคัญในหลายอุตสาหกรรม ซึ่งปัจจุบันประเทศไทยมีการใช้ประโยชน์จาก LNG ทั้งการผลิตกระแสไฟฟ้า ใช้ในภาคอุตสาหกรรม เช่น การผลิตเหล็ก การผลิตปุ๋ย และยังถูกใช้เป็นเชื้อเพลิงสำหรับยานพาหนะ เช่น รถบรรทุกในภาคการขนส่ง ที่ใช้ใเชื้อเพลิงดีเซล หรือติดแก๊ส CNG อยู่แล้ว สามารถเปลี่ยนมาใช้เป็น LNG ได้ ซึ่งตอบโจทย์มากกว่า ทั้งในแง่ของค่าใช้จ่ายที่ลดลง เนื่องจากราคา LNG ถูกกว่าเชื้อเพลิงประเภทอื่น อีกทั้งการเติมแต่ละรอบใช้เวลาไม่นาน ประมาณ 10-15 นาที และยังสามารถวิ่งได้ระยะทางไกลถึง 1,000-1,400 กม. จึงช่วยประหยัดเวลาได้มากขึ้น เป็นต้น
ข้อดีของ LNG คือเป็น “พลังงานสะอาด” มีประสิทธิภาพสูง ทำให้เครื่องยนต์เกิดการเผาไหม้ที่สมบูรณ์ เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม สามารถใช้ทดแทนน้ำมันดีเซล หรือก๊าซ CNG ได้ และปลอดภัยกว่า เพราะหากเกิดการรั่วไหล LNG ซึ่งเบากว่าอากาศจะระเหยเป็นไอและลอยขึ้นสู่ชั้นบรรยากาศอย่างรวดเร็ว โดยไม่เหลือการตกค้างใด ๆ ในน้ำหรือดิน ส่วนการติดไฟหรือโอกาสในการลุกไหม้จะเกิดขึ้นได้เฉพาะกรณีที่ LNG อยู่ในสถานะก๊าซ มีระดับความเข้มข้นในอากาศ 5-15% สภาพแวดล้อมปิด และมีประกายไฟเกิดขึ้นในบริเวณใกล้เคียง เป็นต้น

อนาคตของ LNG กับภาคการขนส่งไทย

แนวโน้มการเติบโตของการใช้ LNG ในภาคการขนส่งของประเทศไทยมีการเติบโตอย่างชัดเจนในช่วงไม่กี่ปีที่ผ่านมา และคาดว่าจะเติบโตอย่างต่อเนื่องจากหลายปัจจัย เช่น

1.) การเพิ่มขึ้นของการใช้งาน

รายงานของกระทรวงพลังงาน ระบุว่าในปี 2564 ไทยนำเข้า LNG เพิ่มขึ้นถึง 27% เมื่อเทียบกับปี 2563
ปริมาณการใช้ LNG ในภาคการขนส่งเพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่อง โดยมีการนำเข้า LNG เพื่อใช้ในภาคอุตสาหกรรมและการขนส่ง มากกว่า 3 ล้านตันในปี 2564

2.) การสนับสนุนจากภาครัฐ

นโยบายส่งเสริมการใช้พลังงานสะอาดและพลังงานทดแทนเพื่อลดการปล่อยมลพิษ โดยเฉพาะ LNG เพื่อลดการปล่อยก๊าซเรือนกระจกและเพิ่มประสิทธิภาพการใช้พลังงาน
การสนับสนุนทางภาษีและการลงทุนในโครงสร้างพื้นฐาน LNG ช่วยให้การใช้งานในภาคการขนส่งเพิ่มขึ้น
ผลักดันให้ประเทศไทยเป็นจุดเชื่อมโยงด้าน LNG ของภูมิภาค ด้วยศักยภาพและความพร้อมในเรื่องโครงสร้างพื้นฐาน

3.) แนวโน้มในอนาคต

คาดการณ์ว่าในปี 2573 การใช้ LNG ในภาคการขนส่งของประเทศไทยจะเพิ่มขึ้นถึง 50% เนื่องจากมีการขยายตัวของโครงสร้างพื้นฐานและการลงทุนในเทคโนโลยีใหม่ ๆ
บริษัทขนส่งหลายแห่งมีแผนที่จะเปลี่ยนรถบรรทุกที่ใช้ดีเซลเป็นรถบรรทุกที่ใช้ LNG เพื่อลดต้นทุนการดำเนินงานและเพิ่มความเป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม

การใช้รถบรรทุก LNG ช่วยลดต้นทุน 20-30%

สำหรับปริมาณการใช้ LNG ในรถบรรทุก พบว่า ในปี 2565 มีรถบรรทุกที่ใช้ LNG มากกว่า 500 คัน และคาดว่าจะเพิ่มเป็น 1,000 คันภายในปี 2570 นอกจากนั้นยัง ช่วยลดต้นทุนเชื้อเพลิงได้มากถึง 20-30% เมื่อเทียบกับการใช้น้ำมันดีเซล แม้ค่าใช้จ่ายในการติดตั้งอาจค่อนข้างสูงในระยะแรก แต่โดยรวมถือว่า “คุ้มค่าในระยะยาว” เพราะ LNG ราคาถูกกว่า ซึ่งจะช่วยลดค่าใช้จ่ายในการดำเนินงานของผู้ประกอบการขนส่งได้มากขึ้น

ตัวอย่างการใช้ในภาคการขนส่ง

บริษัทขนส่งสินค้า : หลายบริษัทในไทยเริ่มทดลองใช้รถบรรทุก LNG สำหรับการขนส่งสินค้า ทั้งภายในและต่างประเทศ ซึ่งได้ผลลัพธ์ที่ดีทั้งในแง่ของประสิทธิภาพและการประหยัดค่าใช้จ่าย
การขนส่งภาคเกษตร : การขนส่งสินค้าเกษตรจากพื้นที่ห่างไกลเข้าสู่เมืองใหญ่ก็เริ่มหันมาใช้รถบรรทุก LNG เพื่อลดต้นทุนและรักษาคุณภาพสินค้ามากขึ้น

สรุป : การเติบโตของการใช้ LNG ในภาคการขนส่งของประเทศไทย สะท้อนถึงความพยายามในการปรับตัวสู่ การใช้พลังงานที่ที่ยังยืนและมีประสิทธิภาพที่สูงขึ้น โดยแนวโน้มดังกล่าวยังคงเป็นที่น่าจับตามองในอนาคต และเป็นโอกาสสำคัญในการพัฒนาภาคการขนส่งของไทยให้ทันสมัยและเป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม

แต่อย่างไรก็ดี จำนวนสถานีเติมเชื้อเพลิง LNG และการพัฒนาเทคโนโลยี LNG เช่น ระบบเติมเชื้อเพลิงที่รวดเร็วและปลอดภัย การวิจัยและพัฒนาเกี่ยวกับการเก็บรักษา LNG ให้มีความเสถียรและมีประสิทธิภาพสูง คือปัจจัยที่ทำให้การใช้งาน LNG ในรถบรรทุก สะดวกและเข้าถึงได้ง่ายขึ้น ส่งผลให้ผู้ประกอบการขนส่งหันมาใช้มากขึ้น และทำให้ LNG กลายเป็นพลังงานแห่งอนาคตที่มีบทบาทสำคัญในการขับเคลื่อนเศรษฐกิจไทย (อ้างอิงข้อมูล : กระทรวงพลังงาน, International Energy Agency (IEA), BP Statistical Review of World Energy)